7.10.07

Opportuniteitskost

Ga naar: navigatie, zoeken
Opportuniteitskost is de kost van een economische keuze, uitgedrukt in termen van de beste “gemiste kans”: het waardeert de (niet gerealiseerde) opbrengst van het best mogelijke alternatief ten opzichte van de uiteindelijk genomen beslissing.

De opportuniteitskost is dus ruimer dan de boekhoudkundige kost. De boekhoudkundige kost geeft enkel een monetaire (in geld uitgedrukte) waardering van het bedrag dat wordt uitgegeven om iets te verwerven of te doen. De opportuniteitskost gaat daarenboven na wat een eventueel alternatief gebruik van middelen zou hebben kunnen opleveren.

Een voorbeeld: wie een universitaire studie aanvat, brengt de uitgaven voor inschrijvingsgeld, boeken, verblijf en dergelijke uiteraard in rekening als een kostprijs van de studie. Maar de berekening van de opportuniteitskost gaat verder. Het houdt ook rekening met het inkomen dat iemand had kunnen verdienen, door in die jaren niet te studeren maar een betaalde baan aan te nemen.

Wie spaargeld investeert in een risicoproject, houdt best rekening met de opportuniteitskost van dat geld, namelijk de opbrengst van dat spaargeld in een veilige belegging.

De opportuniteitskost van een kleine woning aan zee verhoogt enorm als op diezelfde oppervlakte een project met talrijke appartementen zou kunnen worden gerealiseerd.

Economie houdt zich in essentie bezig met de problematiek van de schaarste, en de keuzes die hieruit voortvloeien. De kosten-baten-analyse, met inbegrip van het onderzoek van de opportuniteitskost, is dan ook een van de belangrijkste instrumenten van het economisch beslissingsproces. Zeker voor ingezette middelen, waarvoor men niet beschikt over een duidelijke marktpijs (publieke ruimte, tijd, ...) is het verstandig om op zoek te gaan naar de opportuniteitskost, en op die manier een prijs te berekenen, die in de economische literatuur ook wel de schaduwprijs wordt genoemd. Elke dag een lange wandeling door het bos maken is dan ineens (economisch gesproken) niet meer kosteloos: het wordt geprijsd a rato van het geld dat men had kunnen verdienen door tijdens die uren te werken.